Back to Top
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Πως προέκυψε η φράση.... Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Πως προέκυψε η φράση.... Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Γιατί στον στρατό λέμε τις τουαλέτες «Καλλιόπη»;


Η εν λόγω έκφραση γεννήθηκε κατά την περίοδο του μεσοπολέμου στην πόλη της Αθήνας. Κατά την διάρκεια του μεσοπολέμου (η χρονική περίοδο μεταξύ 1ου και 2ου Παγκοσμίου πολέμου), το δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας αποφάσισε να διακοσμήσει τους αεραγωγούς εξαερισμού που βρίσκονταν επάνω στην πλατεία της Ομόνοιας, γιατί θεωρούσαν ότι το θέαμα ήταν εντελώς αποκρουστικό για τη μεγαλύτερη πλατεία της πρωτεύουσας.

Αποφάσισαν να τοποθετήσουν τα αγάλματα των μουσών, ως φόρο τιμής στην αρχαία ελληνική ιστορία. Μόνο που η σκέψη τους παρουσίαζε ένα τρωτό σημείο: Οι μούσες ήταν εννιά, ενώ οι αεραγωγοί εξαερισμού μόνο οχτώ. Μην θέλοντας να βάλουν την περισσευούμενη μούσα σε κάποιο άλλο μέρος, τοποθέτησαν την 9η μούσα, την Καλλιόπη, στο υπόγειο, δίπλα από τις δημόσιες τουαλέτες. Όποτε κάποιος περαστικός ρωτούσε «Πού είναι οι δημόσιες τουαλέτες;» έπαιρνε συνήθως την απάντηση «Κάτω, στην Καλλιόπη». Έτσι, με τον καιρό η φράση αυτή απέκτησε μεταφορική σημασία και χρησιμοποιείται, κυρίως στο στρατό, μέχρι και σήμερα.

Φωτογραφία: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Muse_Calliope-hermitage.jpg

Γιατί λέμε «Καβάλησε το καλάμι» ;


Είναι μια έκφραση που προέρχεται από την αρχαία Σπάρτη. Την είπαν οι Σπαρτιάτες, για να πειράξουν τον Αγησίλαο, ο οποίος ήταν βασιλιάς της Σπάρτης τον 4ο αιώνα π.Χ. Ο Αγησίλαος αγαπούσε υπερβολικά τα παιδιά του. Λέγεται ότι, όταν αυτά ήταν μικρά, έπαιζε μαζί τους μέσα στο σπίτι. Σε ένα από τα παιχνίδια μαζί τους παρίστανε τον καβαλάρη πάνω σε ένα άλογο, μόνο που αντί για άλογο «ίππευσε» ένα καλάμι.

Κάποια μέρα όμως, τον είδε ένας φίλος του σε αυτή τη στάση. Ο Αγησίλαος τον παρακάλεσε να μην κάνει λόγο σε κανέναν, πριν γίνει κι αυτός πατέρας και νιώσει τι θα πει να παίζεις με τα παιδιά σου. Φυσικά εκείνος δεν κράτησε το λόγο του και σύντομα διαδόθηκε σε όλους πως «ο Αγησίλαος καβάλησε το καλάμι». Με την πάροδο των χρόνων, άλλαξε η ερμηνεία του και σήμερα το χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να πούμε για κάποιον ότι πήραν τα μυαλά του αέρα.

Φωτογραφία: https://pxhere.com/el/photo/765234

Γιατί λέμε «Θα του ρίξω μαύρο και δαγκωτό» ;

Η συγκεκριμένη έκφραση χρησιμοποιείται συνήθως σε εκλογικές διαδικασίες, για την εκδήλωση δυσαρέσκειας στο πρόσωπο κάποιου υποψηφίου.

Από το 1844 και για 80 περίπου χρόνια, η εκλογική διαδικασία γινόταν με διαφορετικό τρόπο από τον σημερινό: Δεν υπήρχε μια κάλπη, αλλά τόσες όσοι και οι υποψήφιοι. Κάθε κάλπη ήταν χωρισμένη σε δυο πλευρές: Την αριστερή της, που ήταν μαύρη και συγκέντρωνε τις αρνητικές ψήφους και την δεξιά της, που ήταν άσπρη και συγκέντρωνε τις θετικές ψήφους.

Γιατί λέμε «Έπιασε τον Πάπα από τα αρχ...α ; »

Οι απαρχές της φράσης βρίσκονται στο μεσαίωνα, όταν στον παπικό θρόνο ανέβηκε μια γυναίκα μεταμφιεσμένη σε άνδρα (Πάπισσα Ιωάννα).

Το γεγονός πιθανολογείται ότι συνέβη στα 855-858, ενώ στο Βατικανό την ίδια περίοδο αναφέρεται σαν πάπας, ο Βενέδικτος Γ΄. Από τότε, σύμφωνα με τον θρύλο, προς αποφυγήν του ίδιου παθήματος, σε κάθε εκλογή Πάπα, ο καμεράριος (το δεξί του χέρι και αναπληρωτής του, αναλαμβάνει να διαπιστώσει τον ανδρισμό του, ψηλαφίζοντας τα γεννητικά του όργανα.

Γιατί λέμε «Κάποιος φούρνος θα γκρεμίστηκε» ;

Η συγκεκριμένη φράση έχει τις ρίζες της σε ένα δυσάρεστο γεγονός, αυτό του θανάτου.

Παλιότερα, κάθε σπίτι στα χωριά είχε το δικό του φούρνο. Πολλές φορές μάλιστα μετρούσαν τα σπίτια με τους φούρνους, επειδή κάθε σπίτι είχε και από έναν για να ψήνει το ψωμί της ημέρας. Όταν λοιπόν πέθαινε ο άντρας και αρχηγός της οικογένειας, οι συγχωριανοί του έλεγαν πως «γκρέμισε ο φούρνος του», εννοώντας με την φράση αυτή ότι το σπίτι γκρεμίστηκε, χάθηκε.

Γιατί λέμε «Έφαγε χυλόπιτα» ;

Ήξερες ότι η εν λόγω φράση χρησιμοποιούνταν αρχικά με την κυριολεκτική της σημασία;

Οι απαρχές της φράσης εντοπίζεται στις αρχές του 19ου, όπου κυριαρχούσε η πρακτική ιατρική, μιας και η ιατρική επιστήμη δεν ήταν τόσο διαδεδομένη. Έτσι πολλοί που εμφανίζονταν  ως σωτήρες δεν ήταν τίποτα άλλο από απατεώνες ή τσαρλατάνοι. Ένας τέτοιος ήταν και ο Παρθένης Νένιμος από τα Γιάννενα.

Γιατί λέμε «Του τα έβγαλε στη φόρα» ;

Στη Βυζαντινή εποχή οι κήρυκες, μεταξύ άλλων, έκαναν και μια πολύ περίεργη δουλειά...

Όταν ο πολίτης κατηγορούσε κάποιον για κλοπή ή φόνο, χωρίς να έχει όμως αποδεικτικά στοιχεία, ο κήρυκας αναλάμβανε να κατηγορήσει τον παρανομούντα δημόσια, παίρνοντας πάνω του την ευθύνη. Πήγαινε σε μια κεντρική πλατεία, ανέβαινε σε ένα πεζούλι κι όταν το πλήθος συγκεντρωνόταν, άρχιζε να φωνάζει το κατηγορητήριο:

Γιατί λέμε «Κατά φωνή κι ο γάιδαρος» ;

Στην αρχαία Ελλάδα, ο γάιδαρος θεωρούνταν και αντιμετωπίζονταν ως ένα ιερό ζώο.

Στα αρχαία ελληνικά χρόνια ο γάιδαρος ήταν ιερό ζώο και θεωρούνταν σύμβολο πολλών αρετών. Σε περίπτωση μάλιστα που μούγκριζε πριν μια μάχη, νόμιζαν ότι είναι σημάδι των θεών, που τους άνοιγε τον δρόμο για τη νίκη. Τον 4ο αιώνα π.Χ. οι Μακεδόνες με τον βασιλιά Φίλιππο κινήθηκαν ενάντια στην Αθήνα. Ο Φωκίωνας, αρχηγός του αθηναϊκού στόλου, λόγω της αριθμητικής υπεροχής των Μακεδόνων, δεν ήταν και τόσο βέβαιος για το αποτέλεσμα της μάχης.

Γιατί λέμε «Πλήρωσε τα μαλλιά της κεφαλής του» ;

Η συγκεκριμένη φράση προήλθε από τους σκληρούς φόρους που πλήρωναν οι Έλληνες την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

Οι επιβληθέντες φόροι την περίοδο της Τουρκοκρατίας δεν ήταν μόνο αναρίθμητοι, αλλά και άνισοι. Εκτός του φόρου της δεκάτης και της κατοχής ιδιοκτησιών, κάθε οικογένεια αναγκαζόταν να καταβάλλει χωριστά φόρο καπνού, δασμών γάμου, δούλου, καταλυμάτων, επαρχιακών εξόδων, καφτανιών, καρφοπετάλλων και άλλων πολλών εκτάκτων φόρων.

Γιατί λέμε «Δρακόντεια μέτρα» ;

Η συγκεκριμένη έκφραση προέκυψε λίγο πριν την τεράστια ακμή της αρχαίας Ελλάδας.

Στα τέλη του 7ου αιώνα π.Χ., μια εξέγερση των φτωχών χωρικών λόγω των αντίξοων συνθηκών διαβίωσης, φάνταζε πολύ πιθανή στην αρχαία Ελλάδα. Την εποχή εκείνη, οι αριστοκράτες των Αθηνών, μεταξύ των άλλων, μπορούσαν να υποδουλώσουν οποιονδήποτε τους χρωστούσε χρήματα. Η υποδούλωση όμως δεν αφορούσε μόνο τον ίδιο, αλλά και την οικογένειά του, καθώς επίσης και τους απογόνους του.

Γιατί λέμε «Ήπιες το αμίλητο νερό» ;


Η παραπάνω έκφραση είναι άλλο ένα απομεινάρι των προλήψεων και των δεισιδαιμονιών του ελληνικού λαού

Σύμφωνα με το έθιμο (το οποίο ισχύει ακόμα σε μερικά μέρη), το πρωί της Πρωτοχρονιάς, η νοικοκυρά σηκωνόταν, έπαιρνε από την αυλή μια πέτρα και την έβαζε στο τζάκι. Μετά πήγαινε στην βρύση του χωριού για να πάρει το «αμίλητο νερό». Ονομάστηκε έτσι, γιατί σε όλη την διάρκεια της διαδρομής η νοικοκυρά δεν επιτρεπόταν να μιλήσει σε κανέναν. 

Γιατί λέμε «Απ' την καλή κι απ' την ανάποδη» ;

Τα έκτροπα που συνέβησαν σε ένα μοναστήρι δημιούργησαν την εν λόγω φράση.

Το 1155, σε ένα μοναστήρι της Κωνσταντινούπολης συνέβησαν έκτροπα τέτοιου βαθμού, ώστε ο ίδιος ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Μανουήλ Κομνηνός διέταξε να τιμωρηθούν όλοι με τις πιο βαριές ποινές της σκληρής εκείνης εποχής. Έτσι, πολλοί τυφλώθηκαν, πολλοί εξορίστηκαν ενώ αρκετοί ήταν αυτοί που ρίχτηκαν στα φοβερά μπουντρούμια των φυλακών του Επταπυργίου με την υποχρέωση επιπλέον να προσεύχονται και να ψάλλουν φωναχτά είκοσι ώρες το εικοσιτετράωρο.

Γιατί λέμε «Το μυαλό σου και μια λίρα» ;

Η συγκεκριμένη φράση προήλθε από την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

Την εποχή της Τουρκοκρατίας ζούσε στην Αθήνα ο Αλβανός Κιουλάκ Βογιατζή. Γύριζε στα σπίτια και μάζευε τον καθιερωμένο κεφαλικό φόρο. Ήταν δύο μέτρα ψηλός με ένα άγριο πρόσωπο που ήταν κατάμαυρο και βλογιοκομμένο. Ο Κιουλάκ κρατούσε πάντοτε στα χέρια του ένα κοντόχοντρο κόπανο και με αυτόν απειλούσε όσους χρωστούσαν, ότι θα τους σπάσει το κεφάλι, αν δεν του έδιναν μια χρυσή λίρα ή δύο φλουριά, όπως απαιτούσε ο κεφαλικός φόρος κάθε έξι μήνες.

Γιατί λέμε «Είναι για τα πανηγύρια» ;

Η συγκεκριμένη έκφραση δημιουργήθηκε λόγω των ψυχοπαθών που υπήρχαν και στα παλιότερα χρόνια.

Την εποχή κατά την οποία δεν υπήρχαν ειδικά ιδρύματα για τους ψυχοπαθείς, οι δικοί τους άνθρωποι, τους έπαιρναν και τους πήγαιναν σε εκκλησίες ή σε μοναστήρια. Εκεί, αφού τους έδεναν με μια αλυσίδα σε ένα δέντρο ή σε κάποιο κούτσουρο ή και στον νάρθηκα της εκκλησίας, έλεγαν του παπά ή του καλόγερου να τους διαβάσει μια ευχή. 

Γιατί λέμε «Μπάτε σκύλοι αλέστε» ;

Η περίοδος της φραγκοκρατίας (13ος-16ος αιώνας) υπήρξε καταλυτική για την δημιουργία της εν λόγω φράσης. 

Οι Φράγκοι έκαναν τόσα μαρτύρια στους κατοίκους, ώστε οι Έλληνες τους βάφτισαν Σκυλόφραγκους. Ό, τι είχαν και δεν είχαν τους το έπαιρναν, κυρίως όμως ενδιαφερόντουσαν για το αλεύρι, που ήταν απαραίτητο για να φτιάχνουν ψωμί. Μια ημέρα οι Φράγκοι εισέβαλαν σε ένα μύλο και απαίτησαν από το μυλωνά να τους αλέσει όλο το σιτάρι που υπήρχε εκεί, με την υπόσχεση ότι θα του πλήρωναν τα αλεστικά.

Γιατί λέμε «Πως τρίβουν το πιπέρι» ;

Το πιπέρι ήταν ένα από τα πιο αγαπητά μπαχαρικά των Βυζαντινών.

Στο Βυζάντιο, οι κάτοικοι αλλά και οι αυτοκράτορες, αγαπούσαν τις πικάντικες σάλτσες και τα πολλά μυρωδικά στα φαγητά τους. Για τον λόγο αυτόν, το πιπέρι είχε περίοπτη θέση στο τραπέζι τους. Οι έμποροι της εποχής, κουβαλούσαν με τα τσουβάλια το πιπέρι από τα βάθη της Ασίας και το πουλούσαν πανάκριβα.

Χρήστος ή Χρίστος; Πως γράφεται σωστά;

Είναι λάθος των ανθρώπων που συνδέουν ένα από τα δυο ονόματα με το όνομα του Ιησού Χριστού.

Μπορεί το ένα να γράφεται με (Χρήστος) και το άλλο με (Χρίστος), αλλά τα δυο ονόματα, εκτός από την ίδια ακουστική, δεν έχουν συσχετίζονται με κανέναν άλλο τρόπο ούτε μεταξύ τους. Το όνομα Χρίστος παράγεται από την λέξη «χριστός», που αναφέρεται σε αυτούς που έχουν πάρει το χρίσμα.

Γιατί λέμε «Σιγά τον πολυέλαιο» ;

Ο γάμος του Βασιλιά Όθωνα με την Αμαλία ήταν η αιτία δημιουργίας της φράσης αυτής.

Το Φεβρουάριο του 1837, οι νιόπαντροι βασιλείς, Όθωνας και Αμαλία, έφτασαν στην Αθήνα, όπου έγιναν δεχτοί με λαμπρές τιμές. Μπορεί η βασιλεία τους να είχε άσχημο τέλος, αλλά αρχικά ο κόσμος, αλλά και οι αγωνιστές της επανάστασης, διακατεχόταν από θετικά συναισθήματα.

Γιατί λέμε «Μας φλόμωσες» ;

«Φλώμος» ή «Φλόμο» είναι η ονομασία διαφόρων φυτών του γένους «βερβάσκον».

Κάποτε στους δρόμους της Αθήνας επικρατούσε πολύ βρωμιά. Συνεργία καθαρισμού δεν είχαν οργανωθεί ακόμα και η έλλειψη αποχετευτικών εγκαταστάσεων έκανε το πρόβλημα εντονότερο. Οι κάτοικοι της πόλης αναγκαζόταν να πετάνε τα σκουπίδια τους στους δρόμους. Όσο για τα νερά κάθε σπιτιού; Αυτά κατέληγαν σε αυλάκια που περνούσαν έξω από τα σπίτια τους.

Γιατί λέμε «Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του» ;

Τα ιστιοφόρα πλοία έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στη δημιουργία της εν λόγω φράσης.

Στα μεσαιωνικά χρόνια, ορισμένα πλοία ονομαζόταν «κάτεργα». Το κάτεργο ήταν συνήθως ένα ιστιοφόρο πολεμικό ή πειρατικό πλοίο, με δυο ή τρεις σειρές κουπιών. Όταν ο άνεμος ήταν ευνοϊκός, το πλοίο κινούνταν χάρη στον αέρα, όταν όμως επικρατούσε άπνοια, οι κωπηλάτες αναλάμβαναν να δώσουν την απαιτούμενη ώθηση.