Back to Top
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Πως προέκυψε η φράση.... Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Πως προέκυψε η φράση.... Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Γιατί λέμε «'Όποτε του καπνίσει» ;

Ο 15ος αιώνας ήταν ο αιώνας που έκανε ο καπνός την εμφάνισή του στη Ευρώπη. 

Επειδή η βιομηχανία του καπνού τότε δεν ήταν αρκετά προηγμένη, δεν ήξεραν ότι έπρεπε να αφήσουν τα φύλλα του καπνού να ξεραθούν πριν καπνιστούν. Έκοβαν χλωρά τα φύλλα και μόλις κάπνιζαν από αυτόν τον καπνό, μεθούσαν και έκαναν φρικιαστικά εγκλήματα. Μη μπορώντας να κάνει κάτι άλλο ο βασιλιάς Ιάκωβος 'Α της Αγγλίας εξέδωσε διάταγμα, που απαγόρευε απολύτως το κάπνισμα. 

Γιατί λέμε «Δεν μύρισα τα νύχια μου» ;

Οι αρχαίοι Ολυμπιακοί αγώνες αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης της παραπάνω φράσης.

Κατά την διάρκεια αγώνων, υπήρχε η συνήθεια να παίζονται στοιχήματα, όπως και τώρα δηλαδή. Λίγο πριν από την είσοδο των αθλητών στον στίβο, πολλοί θεατές έξω απ’ το στάδιο, έβαζαν στοιχήματα για τους αθλητές που πίστευαν ότι θα νικήσουν.Πολλοί απ’ αυτούς που στοιχημάτιζαν, αναζητώντας μεγαλύτερη «σιγουριά», πήγαιναν σε διάφορα μαντεία και ζητούσαν να μάθουν τον νικητή για το αγώνισμα που τους ενδιέφερε.

Γιατί λέμε «Να μου τρυπήσεις τη μύτη» ;

Το τρύπημα της μύτης ήταν μια μορφή τιμωρίας κατά τα βυζαντινά χρόνια.

Εκείνη την εποχή, τους παρανομούντες τους δίκαζε η Σύγκλητος κυρίως με δυο τρόπους: Αν το παράπτωμα του παρανομούντα ήταν βαρύ, τον παρέδινε στο λαό, να τον κάνει ότι θέλει. Σε αρκετές περιπτώσεις, ο κατηγορούμενος κατόρθωνε να πείσει τους τιμωρούς του, ότι ήταν αθώος και τη γλίτωνε με ένα χρηματικό πρόστιμο. Ήταν όμως υποχρεωμένος να εγκαταλείψει την πόλη του και να αυτοεξοριστεί. 

Γιατί λέμε «Δεν ίδρωσε το αυτί του» ;

Η φράση έχει τις απαρχές της στην ελληνική μυθολογία και πιο συγκεκριμένα στον Ασκληπιό.

Παρόλο που ο Δίας ήξερε να γιατρεύει ασθένειες, θεώρησε αυτήν του την ασχολία μικροπρεπή για τον ίδιο. Δημιούργησε λοιπόν δεύτερες θεότητες, που πήραν πάνω τους τις καθημερινές έννοιες των θνητών. Στον Ασκληπιό ανατέθηκε η γιατρειά των άρρωστων ανθρώπων. Όσο τσαρλατάνικες κι αν φαίνονται σήμερα πολλές από τις θεραπείες του, ο Ασκληπιός ήταν ένας τίμιος γιατρός. 

Γιατί λέμε «Μου έπρηξες το συκώτι» ;

Οι απαρχές της φράσης βρίσκονται στα αρχαία ελληνικά πέπλα της Ιστορίας.

Στην αρχαία Ελλάδα πολτοποιούσαν το ήπαρ των ζώων, πρόσθεταν σύκα και με αυτόν τον συνδυασμό έφτιαχναν πάρα πολλά γεύματα. Απλοποιημένα, είναι κάτι σαν το σημερινό  πατέ φουά γκρα αλλά χωρίς σύκα. Έτρωγαν δηλαδή συκωτόν ήπαρ.

Γιατί λέμε «Φάτε μάτια ψάρια» ;

Αφετηρία της παραπάνω φράσης αποτέλεσε η πόλη των Ιωαννίνων.

Στην λίμνη της πόλης, ανέκαθεν δούλευαν οι ψαράδες της περιοχής, καθώς φημίζονταν για τα νόστιμα ψάρια της. Σήμερα τα πιο πολλά χρήματα τους τα δίνουν οι βάτραχοι της λίμνης, κυρίως λόγω της εξαγωγής τους στο εξωτερικό. Στην εποχή όμως που κυβερνούσε στα Ιωάννινα ο Αλή Πασάς, είχε μπει φόρος ένα γρόσι στην κάθε οκά σε ψάρια και χέλια που θα ψαρεύονταν μέσα στη λίμνη. 

Γιατί λέμε «Άλλος πλήρωσε τη νύφη»;

Το 1843 στην Αθήνα είχαν σκοπό να συγγενέψουν με γάμο δύο αρχοντικές οικογένειες: 

Του Γιώργη Φλαμή (οικογένεια της νύφης) και του Σωτήρη Ταλιάνη (οικογένεια γαμπρού). Ο γάμος προγραμματίστηκε να γίνει στην εκκλησία της Αγίας Ειρήνης στην Πλάκα. Μόνο που την ώρα του γάμου η νύφη ήταν άφαντη. Η κοπέλα δεν αγαπούσε το νεαρό Ταλιάνη, και προτίμησε ν' ακολουθήσει τον εκλεκτό της καρδιάς της, που της πρότεινε να την απαγάγει. Ο γαμπρός άναψε από την προσβολή, κυνήγησε την άπιστη να την σκοτώσει, αλλά δεν κατόρθωσε να την ανακαλύψει.

Γιατί λέμε «Πήγε για μαλλί και βγήκε κουρεμένος»;

Βρισκόμαστε στον 13ο και 14ο αιώνα, όπου η Ελλάδα βίωσε μια ακόμα σκοτεινή περίοδο.

Στα παράλια της γινόταν συνέχεια επιδρομές από διάφορους πειρατές. Κυρίως όμως, οι Αλγερινοί ήταν που περνούσαν από το μαχαίρι όλα τα γυναικόπαιδα και άρπαζαν τις όμορφες κοπέλες με σκοπό να τις πουλήσουν ύστερα στα σκλαβοπάζαρα τους. Στη Μήλο, υπήρχαν μεγάλα εργαστήρια ταπητουργίας, που έφτιαχναν χαλιά σε πανέμορφα σχέδια.

Γιατί λέμε «Είσαι βλάκας με περικεφαλαία» ;

Η φράση προέκυψε τον 18ο αιώνα στην Γαλλία από  το σκεπτικό του Ναπολέοντα Βοναπάρτη.

Ο Ιωάννης Κωλέττης, που εκείνη την περίοδο ζούσε στην Γαλλική επικράτεια, ακούγοντας την φράση του Ναπολέοντα Βοναπάρτη ενθουσιάστηκε, και τη μετέφερε  κάπως αλλαγμένη στην Ελλάδα. Ο Ναπολέοντας είχε πει κάποτε πως: «Διακρίνουμε δύο τύπους στρατιωτών: τους μαχητές, που είναι έξυπνοι και δραστήριοι και τους στρατιώτες, που τους χρησιμοποιούν για τις παρελάσεις και που πρέπει να είναι βλάκες, για να μπορούν να στέκουν ώρες ολόκληρες στους δρόμους και στις πλατείες, σαν τα αγάλματα».

Γιατί λέμε «Σε τρώει η μύτη σου, ξύλο θα φας» ;

Έκφραση παροιμιακή, η οποία ξεκινάει λόγω πρόληψης και δεισιδαιμονίας  από την εποχή της Αρχαίας Ελλάδας.

Πίστευαν πως ο «κνησμός», η φαγούρα δηλαδή του σώματος, ήταν προειδοποίηση των θεών. Πίστευαν πως όταν ένας άνθρωπος αισθανόταν φαγούρα στα πόδια του, θα έφευγε σε ταξίδι. Όταν πάλι τον έτρωγε η αριστερή του παλάμη, θα έπαιρνε δώρα («Με τρώει το χέρι μου θα πάρω λεφτά», συνηθίζουμε να λέμε όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο). 

Γιατί λέμε «Μας άλλαξαν τα φώτα»;

Κατά την βυζαντινή περίοδο ένας τρόπος τιμωρίας των δολοφόνων ήταν ο ακόλουθος:

Κρεμούσαν τους καταδικασμένους παραβάτες στις ακτές της θάλασσας και στη συνέχεια αφού τους άλειφαν με πίσσα, έβαζαν φωτιά στα πόδια τους, αφήνοντάς τους να καίγονται ολόκληροι σαν να ήταν κεριά. Η απάνθρωπη αυτή μέθοδος δεν  εφαρμοζόταν σπάνια, αλλά κατά κόρον.

Γιατί λέμε «Μάλλιασε η γλώσσα μου»;

Οι απάνθρωπες τιμωρίες ήταν ένα σύνηθες φαινόμενο στη βυζαντινή εποχή: 

Διαπομπεύσεις, κοπή αυτιών ή μύτης (Η έκφραση «να μου τρυπήσεις τη μύτη» προέρχεται από αυτή τη μορφή τιμωρίας) ήταν μερικές μόνο από τις μορφές αντιποίνων που εφαρμοζόταν ανάλογα με το παράπτωμα που είχε διαπραχθεί. Ακόμα και για τους κουτσομπόληδες, οι οποίοι διέδιδαν λόγια που δεν έπρεπε, είχε προβλεφθεί μια βασανιστική τιμωρία.

Γιατί λέμε «Tα σπάσαμε» ;

Στα παλιά τα χρόνια, οι Μακεδόνες, την παραμονή του γάμου τους, έβγαιναν με φίλους για κυνήγι. 

Στο κυνήγι αυτό, έπρεπε απαραίτητα να σκοτώσουν ένα αγριογούρουνο για να το προσφέρουν σαν δώρο στη νύφη. Οι Θρακιώτες, πάλι, την ημέρα του γάμου τους, έπρεπε να ημερέψουν ένα άγριο άλογο, από τα γνωστά θρακικά άλογα, που εκείνη την εποχή θεωρούνταν τα πιο άγρια.

Γιατί λέμε «Κοράκιασα από τη δίψα» ;

Ένας αρχαίος ελληνικός μύθος θεωρείται η γενέτειρα της συγκεκριμένης φράσης.

Σύμφωνα με αυτόν, σε κάποια μικρή ορεινή πόλη της αρχαίας Ελλάδας, οι κάτοικοι αποφάσισαν να κάνουν μια θυσία στο θεό Απόλλωνα. Όμως, μιας και το ιερό νερό που χρησιμοποιούσαν στις θυσίες τους, βρίσκονταν ανάμεσα σε δύσβατα φαράγγια, έπρεπε να στείλουν κάποιον για να το φέρει. Ψάχνοντας κάποιον πρόθυμο να αναλάβει την αποστολή, ξαφνικά, ακούστηκε ένας κόρακας, ο οποίος προθυμοποιήθηκε να αναλάβει το συγκεκριμένο εγχείρημα.

Γιατί λέμε «Αβγά σου καθαρίζουνε;»

Στην αρχαία Ρώμη, κάθε 15η Μαϊου, γιόρταζαν για να τιμήσουν την  θεά Αφροδίτη και τον θεό Διόνυσο μ' έναν πολύ τρελό και παράξενο τρόπο:

Ο κόσμος έβγαινε στις πλατείες και άρχιζε τον «πετροπόλεμο»  με την μόνη διαφορά ότι αντί για πέτρες πετούσαν αβγά. Χιλιάδες αβγά ξοδεύονταν εκείνη την ημέρα για να χαμογελά και να διασκεδάζει ο κόσμος. Στη γιορτή αυτή δεν έπαιρναν μέρος μόνο οι πολίτες που ήταν κατώτερης κοινωνικής θέσης, αλλά και ανώτεροι κρατικοί υπάλληλοι, στρατηγοί, άρχοντες, ρωμαίες δέσποινες και αυτοκράτορες.

Γιατί λέμε «Θα σε σπάσω στο ξύλο» ;

Οι απαρχές της βρίσκονται σε μια απάνθρωπη και βάναυση μορφή τιμωρίας ή οποία σε μερικά κράτη εφαρμόζεται δυστυχώς ακόμα και σήμερα.

Την τιμωρία αυτή, την μεταχειριζόταν όχι μόνο οι Έλληνες, αλλά και οι Αιγύπτιοι, οι Φοίνικες και αργότερα οι Βυζαντινοί και οι Φράγκοι. Οι Βυζαντινοί συγκεκριμένα, ακόμη κι όταν μάλωναν μεταξύ τους, για να βρουν το δίκιο τους, κατέφευγαν στα δικαστήρια. Αν το αδίκημα ήταν βαρύ, ο δικαστής αποφάσιζε να τιμωρήσει αυτούς που αδίκησε με μαστίγωση.

Γιατί λέμε «Έχασε τ’ αβγά και τα καλάθια»;

Το 1688 η Αθήνα βίωσε μια καταστροφική έξαρση πανούκλας.

Οι νεκροί ήταν χιλιάδες. Όλα τα χωράφια, είχαν γίνει νεκροταφεία. Πολλοί Αθηναίοι, για να σωθούν, πήραν τις οικογένειες τους και τράβηξαν σε διάφορα νησιά. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν και ένας έμπορος αβγών, ο Ιωάννης ΝτερτσίνηςΓια να μην αφήσει το εμπόρευμα του να χαλάσει, αποφάσισε να πάρει τα αβγά μαζί του.

Γιατί λέμε «Θα σε χορέψω στο ταψί»;

Η φράση προήλθε από μια βάναυση τακτική που εφάρμοζαν παλιά οι τσιγγάνοι.

Έπαιρναν και έβαζαν μικρές αρκούδες σε ένα ταψί, κάτω από το οποίο υπήρχε φωτιά. Παράλληλα όμως έπαιζαν και μουσική. Η μικρή αρκούδα, επειδή άρχιζε να καίγεται χοροπηδούσε στο ταψί. Το ίδιο σκηνικό επαναλαμβανόταν πολλές φορές, ώσπου μια ημέρα το ταψί δεν είχε από κάτω φωτιά. Η αρκούδα όμως ακούγοντας τη μουσική να παίζει και έχοντας συνδυάσει τους θορύβους αυτούς με το κάψιμο του ταψιού, άρχιζε να ''χορεύει'' (χοροπηδάει) μέσα στο ταψί. 

Γιατί λέμε «Μαμμόθρεφτο»;

Η έκφραση προήλθε από τον τρόπο που γεννούσαν οι γυναίκες τα παλιότερα χρόνια.

Πριν την ραγδαία εξέλιξη της ιατρικής, τον ρόλο της μαίας στις ετοιμόγεννες γυναίκες, τον αναλάμβανε η λεγόμενη μαμή-μαία, που ήταν συνήθως οι πολύξερες από γέννες γιαγιάδες. Μαμούρα, ήταν η βοηθός της μαμής-μαίας, η οποία έκανε δευτερεύουσες δουλειές κατά τη γέννα: Έπλενε ρούχα, έφερνε το νερό, καθάριζε το μέρος κτλ. 

Γιατί λέμε «Μας έβαλε φέσι»;

Βρισκόμαστε στην εποχή που οι Αλβανοί έκαναν επιδρομές στην Πελοπόννησο (18ος αιώνας).

Ενώ αρκετοί κατέφευγαν στα βουνά για να γλυτώσουν, μερικοί Τριπολιτσιώτες, με αρχηγό τους το Νικητάκη Φραγκιά, αποφάσισαν να στήσουν ενέδρα στους Αρβανίτες και να τους χτυπήσουν μόλις κάνουν την εμφάνισή τους στα γύρω χωριά. Το σχέδιο δούλεψε και οι Αρβανίτες αποδεκατίστηκαν. Οι νικητές Τριπολιτσιώτες πανηγύρισαν έντονα αυτή τους τη νίκη.