Back to Top

Γιατί ο Ιανουάριος είναι ο 1ος μήνας του χρόνου;


Το ήξερες πως αρχικά δεν ήταν ο Ιανουάριος ο πρώτος μήνας του χρόνου, αλλά ο Μάρτιος; Η ανθρώπινη ιστορία, σε όλη την διάρκεια της, έχει να επιδείξει μια σειρά από προσπάθειες εκ μέρους των ανθρώπων για την ημερολογιακή καταγραφή του χρόνου. Σαν αποτέλεσμα δημιουργήθηκαν μια σειρά από ημερολόγια (αιγυπτιακό, πολλά ελληνικά, ρωμαϊκό, Ιουλιανό κτλ.) Το ρωμαϊκό ημερολόγιο μέχρι και τον 7ο αιώνα π.Χ. ήταν βασισμένο στην κίνηση της Σελήνης. Όριζε ως πρώτη ημέρα του έτους την 1η Μαρτίου (το όνομα Μάρτιος προέρχεται από θεό του πολέμου Mars, δηλαδή τον αντίστοιχο θεό Άρη για τους Έλληνες).

Τον 7ο αιώνα π.Χ αναδιοργανώθηκε το ρωμαϊκό ημερολόγιο: Η Σελήνη δεν αποδείχθηκε απόλυτα ακριβής για τον καθορισμό του ημερολογιακού έτους και έτσι επιλέχθηκε ο Ήλιος. Σύμφωνα με το μύθο ο Ρωμαίος βασιλιάς Νούμας Πομπίλιος προώθησε την αλλαγή. Αποτέλεσμα της προαναφερθείσας τροποποίησης ήταν να γίνει ο Ιανουάριος πρώτος μήνας του χρόνου. Το όνομα ''Ιανουάριος'' προέρχεται από τον ‘‘Θεό Ιανό’’, που ήταν ο ''Θεός'' κάθε αρχής στη ρωμαϊκή μυθολογία).Από τότε το Ημερολόγιο έχει αλλάξει άλλες δυο φορές: Το 45 μ.Χ. ο Ιούλιος Καίσαρας εφάρμοσε το Ιουλιανό ημερολόγιο. Λόγω όμως κάποιον ατελειών τροποποιήθηκε εν μέρη ξανά το έτος 1582 μ.Χ., άλλαξε όνομα σε Γρηγοριανό ημερολόγιο και είναι αυτό που ισχύει σήμερα στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Στην Ελλάδα άργησε να εφαρμοστεί και να εξαπλωθεί. Παρόλο που το 1923 αντικατέστησε το Ιουλιανό και θεωρείται ακριβέστερο, πολλοί είναι αυτοί που δεν το δέχθηκαν (οι λεγόμενοι παλαιοημερολογίτες).

Πηγές: https://www.pexels.com/photo/month-of-january-planner-760718/

Το χύμα τσίπουρο ίσως είναι επιβλαβές


Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει ο ΕΦΕΤ (Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων) για τα τσίπουρα που δεν περνάνε από τη διαδικασία του ποιοτικού ελέγχου. Λόγω του ότι στις περισσότερες περιπτώσεις δεν τηρούνται οι κανόνες υγιεινής κατά την παραγωγή και συσκευασία του τσίπουρου, αυτό καθίσταται επικίνδυνο για την δημόσια υγεία. Πολλοί ντόπιοι παραγωγοί, για να αυξήσουν την ποσότητα παραγωγής, όχι μόνο δεν ξεδιαλέγουν τα καλά σταφύλια (βασικό υλικό παραγωγής του τσίπουρου) από τα σάπια ή τα υπερώριμα , αλλά δεν διαχωρίζουν και τα στέμφυλα από τα κοτσάνια, με αποτέλεσμα μια σειρά από τοξικές ουσίες να περνούν στο τελικό προϊόν. Μεταξύ των τοξικών αυτών ουσιών συγκαταλέγεται και η μεθανόλη, μια ουσία που προκαλεί τύφλωση.

Επίσης, αρκετά συχνά, δεν διαχωρίζεται το πρώτο και το τελευταίο μέρος της απόσταξης (οι κεφαλοουρές), που επίσης περιέχουν μια σειρά από τοξικές ουσίες. Επιπλέον, στις πιο πολλές περιπτώσεις οι παραγωγοί χρησιμοποιούν χάλκινους αποστακτήρες (άμβυκες) που είναι ακατάλληλοι, μη επικασσιτερωμένοι ή και παλαιωμένοι, με αποτέλεσμα μια σειρά από τοξικά μέταλλα να περνούν στο τσίπουρο. Τέλος, το τσίπουρο που συσκευάζεται σε πλαστικές φιάλες, είναι επιβλαβές για την υγεία γιατί ότι τοξικές και επικίνδυνες ουσίες μεταφέρονται από το πλαστικό στο τσίπουρο. Για τον λόγο αυτό εξάλλου, απαγορεύεται από το νόμο η πλαστική εμφιάλωσή του. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, υπάρχουν και οι παραγωγοί που αναμιγνύουν τα στέμφυλα με μελάσσα ή ζάχαρη, οπότε παράγουν νοθευμένο προϊόν.

Φωτογραφία: https://pxhere.com/en/photo/596592

Γιατί διαφέρει το χρώμα των ματιών μας;


Μάτια διαφορετικού χρώματος από το καστανό, οφείλουν την ύπαρξή τους σε κληρονομικά ελαττωματικά γονίδια. Δυο είναι τα βασικά χρώματα που μπορούν να έχουν τα ανθρώπινα μάτια: Καστανό και πράσινο. Οι υπόλοιπες πιθανές εκδοχές (π.χ. μπλε, γκρι), είναι παραλλαγές του πράσινου. Το 70% του ανθρώπινου πολιτισμού έχουν καστανά μάτια, το 20% πράσινα, και μόλις το 10% γαλάζια.

Το χρώμα των ματιών καθορίζεται μεν κληρονομικά, αλλά δυο είναι τα γονίδια που διαμορφώνουν το χρώμα που θα κληρονομηθεί στη νέα γενιά: Το EYCL3, που δημιουργεί τη καστανή χρωστική ουσία των ματιών, και το EYCL1 που δημιουργεί αντίστοιχα την πράσινη. Για τα δυο αυτά γονίδια, υπάρχουν και οι ελαττωματικές εκδοχές τους. Ο συνδυασμός των δυο προσφερθέντων γονιδίων, με τις δυο ελαττωματικές τους εκδοχές, καθορίζουν το τελικό χρώμα του ματιού κάθε ανθρώπου.

Όταν το γονίδιο EYCL3 είναι παρών, τα μάτια του ατόμου θα είναι πάντα καστανά, καθώς κυριαρχεί σε όλους τους πιθανούς συνδυασμούς με τα υπόλοιπα. Αυτός είναι και ο λόγος άλλωστε, που ζούμε υπό την «κυριαρχία» των καστανομάτηδων. Διαφορετικό χρώμα ματιού σημαίνει ότι στη διαδικασία διαμόρφωσης του χρώματος συμμετέχει το EYCL3, αλλά με την ελαττωματική του εκδοχή. Όταν και τα δυο γονίδια παρουσιάζονται με την ελαττωματική τους εκδοχή, τότε το αποτέλεσμα θα είναι τα μπλε μάτια. Γι' αυτό και τα μπλε μάτια είναι πιο ευαίσθητα σε παθήσεις.

Φωτογραφία: https://www.pexels.com/photo/selective-focus-half-face-closeup-photography-of-female-s-green-eyes-840810/

Η λευκή σοκολάτα δεν είναι σοκολάτα



Η λευκή σοκολάτα μόνο στην όψη μοιάζει με την «κανονική» σοκολάτα, καθώς απουσιάζουν απ' αυτήν όλα εκείνα τα βασικά συστατικά που δίνουν στην σοκολάτα την ταυτότητά της: Και το κακάο, με την χαρακτηριστική του γεύση και με τις ευεργετικές του ιδιότητες, αλλά και η καφεΐνη. Το κύριο συστατικό της σοκολάτας είναι το κακάο. Για την παρασκευή του, η στερεοποιημένη κακαόμαζα συμπιέζεται, ώστε να αποβληθεί περίπου το 80% του λίπους της. Το αποβαλλόμενο όμως λίπος δεν πετιέται, μιας και οι εταιρίας βρήκαν τρόπο να το αξιοποιήσουν, αυξάνοντας έτσι κατά πολύ τα κέρδη τους. Πως; Παρασκευάζοντας την λευκή σοκολάτα. Η λευκή σοκολάτα δημιουργείται με το λίπος των κόκκων του κακάο (το βούτυρο κακάο), αναμειγμένο με στερεά γάλακτος και ζάχαρη.

Για να αποτραπεί μάλιστα ο ενδεχόμενος κίνδυνος νοθείας, έχουν θεσπιστεί συγκεκριμένες αναλογίες των συστατικών για την δημιουργία και των δυο ειδών σοκολάτας. Έτσι, η λευκή σοκολάτα θα πρέπει να περιέχει τουλάχιστον 20% βούτυρο κακάο, τουλάχιστον 14% γάλα σε σκόνη, 3,5% λίπος γάλακτος και όχι περισσότερο από 55% ζάχαρη ή άλλου είδους γλυκαντικό (δεν προβλέπεται κακάο όπως βλέπεις). Ορισμένα βέβαια είδη λευκής σοκολάτας, δεν είναι καν δημιουργημένα με λίπος από κακάο, αλλά με υδρογονωμένα φυτικά έλαια. Για να τηρούν όμως τις νομικές τους υποχρεώσεις, οι εταιρίες δεν βαφτίζουν το προϊόν τους ως λευκή σοκολάτα, ποντάροντας στην αφέλειά μας να κοιτάμε τα συστατικά των προϊόντων.

Φωτογραφία: https://www.pexels.com/photo/milk-chocolates-1854664/

Γιατί τσουγκρίζουμε τα ποτήρια;



Την εποχή του Μεσαίωνα, δεν τσούγκριζαν τα ποτήρια για να ακουστεί μόνο ο ήχος του γυαλιού όπως γίνεται σήμερα, αλλά για να αποφευχθεί μια ενδεχόμενη απόπειρα δολοφονίας. Την περίοδο εκείνη, καθιερώθηκαν πολλές από τις σημερινές συνήθειες: Ο στρατιωτικός χαιρετισμός, η οδήγηση από την αριστερή πλευρά του δρόμου (Αγγλία, Κύπρος κτλ.) και μεταξύ πολλών άλλων και το τσούγκρισμα των ποτηριών. Λόγω των συχνών πολεμικών συγκρούσεων, χαρακτηριστικό της εποχής, οι δολοφονίες εξεχουσών προσωπικοτήτων (βασιλιάδων, αυλικών, αξιωματικών κτλ.) αποτελούσε μια στρατηγική κίνηση τόσο από την μεριά των αντιπάλων τους, όσο και από αυτή των υποτιθέμενων φίλων τους.

Ένας ασφαλής τρόπος χωρίς να γίνουν αντιληπτοί ήταν να δηλητηριάσουν το κρασί τους. Από την άλλη μεριά, για να αποφύγουν οι υποψήφιοι τις δολοφονικές απόπειρες εναντίον τους, σκέφτηκαν μεταξύ των άλλων και το εξής: Να τσουγκρίζουν τα ποτήρια τους με δύναμη, έτσι ώστε με το τσούγκρισμα να πέσει λίγο ποτό από το ένα ποτήρι στο άλλο. Πρόκειται στην ουσία για μια ανταλλαγή οίνου. Με αυτόν τον τρόπο και οι δύο συν-πότες έπιναν και μία μικρή ποσότητα από το κρασί του ”φίλου” τους. Έτσι, ο επίδοξος δολοφόνος δεν θα μπορούσε να τους δηλητηριάσει με αυτόν τον τρόπο, γιατί θα δηλητηριαζόταν και αυτός. 

Φωτογραφία: https://www.hippopx.com/en/abut-celebration-festival-festive-wine-wine-glasses-cheers-257212

Είναι το πράσινο χρώμα στις πατάτες επικίνδυνο;



Παρόλο που το πράσινο μέρος της πατάτας είναι τοξικό, γίνεται επικίνδυνο μόνο αν καταναλωθεί σε μεγάλες ποσότητες.  Το φυτό της πατάτας περιέχει σολανίνη, μια ουσία που ανήκει στην οικογένεια των αλκαλοειδών, μιας ομάδας ιδιαίτερα τοξικής, η οποία, εκτός των άλλων, περιλαμβάνει την κοκαΐνη, την νικοτίνη και την μορφίνη. Η μεγαλύτερη ποσότητα σολανίνης στις πατάτες βρίσκεται στα φύλλα και στους βλαστούς, αλλά σε μικρότερη ποσότητα συναντάται και κάτω από την φλούδα και στους οφθαλμούς της.

Κατά την διάρκεια ανάπτυξής της, αν μια πατάτα ξεσκεπαστεί τυχαία από το χώμα και εκτεθεί στο φως, τότε αρχίζει να φωτοσυνθέτει. Δημιουργεί χλωροφύλλη και η επιφάνειά της αποκτά ένα πράσινο χρώμα. Ταυτόχρονα όμως, στο σημείο αυτό, παράγει και σολανίνη. Ωστόσο, ενώ το πράσινο χρώμα είναι μια προειδοποίηση της μητέρας φύσης ότι αυτό το μέρος της πατάτας κρύβει δηλητήριο, η κατανάλωσή της δεν μας βλάπτει, εκτός και αν προσληφθεί σε μεγάλες ποσότητες.

Η ποσότητα της σολανίνης είναι μεγαλύτερη όταν μια πατάτα είναι ρυτιδωμένη ή σπογγώδης, γι' αυτό και προτείνεται οι συγκεκριμένες πατάτες να πετιούνται. Όσον αφορά τη συντήρησή τους, οι πατάτες πρέπει να διατηρούνται σε σκοτεινό, ξηρό και ελαφρώς ψυχρό μέρος. Στο ψυγείο δεν ενδεικνύεται η τοποθέτησή τους, καθώς σε τέτοιες θερμοκρασίες έχουν όχι μόνο την τάση να παράγουν σολανίνη, αλλά μετατρέπουν και ένα μέρος από το άμυλο που περιέχουν σε ζάχαρη, κάτι που τις δίνει μια χαρακτηριστική γλυκύτητα και τις κάνει να σκουραίνουν όταν τηγανίζονται.

Φωτογραφία:  https://pixnio.com/el/%CF%86%CF%85%CF%84%CE%AC/%CE%BB%CE%B1%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AC/%CF%80%CE%B1%CF%84%CE%AC%CF%84%CE%B5%CF%82/%CE%BB%CE%B1%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD-%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%BC%CF%89%CE%BD-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE%CF%82-%CF%80%CE%B1%CF%84%CE%AC%CF%84%CE%B1

Η κότα έκανε το αβγό ή το αβγό την κότα;



Είναι σχεδόν σίγουρο πλέον ότι το αβγό έκανε την κότα και όχι το αντίθετο. Η συγκεκριμένη άποψη γίνεται ευρέως αποδεκτή από όλη σχεδόν την επιστημονική κοινότητα. Το κλειδί για την εξιχνίαση της υπόθεσης αποτέλεσε το γενετικό υλικό, το οποίο έχει πλέον αποκρυπτογραφηθεί. Το γενετικό υλικό ενός ζωντανού οργανισμού, δεν μεταλλάσσεται κατά την διάρκεια ολόκληρης της ζωής του. Το γεγονός αυτό, καθιστά αδύνατο να υπήρξε ξαφνικά μια κότα εάν προηγουμένως δεν είχε περάσει από το στάδιο του κλωσόπουλου μέσα στο αβγό.

Αν συνέβαινε το αντίθετο, σημαίνει πως σε μια στιγμή πριν από 70.000.000 χρόνια, θα υπήρχε ένας ζωντανός οργανισμός, ο οποίος κατά τη διάρκεια της ζωής του θα μεταλλάσσονταν από αυτό που ήταν σε κότα. Κάτι που με τα σημερινά δεδομένα φαντάζει παράλογο. Οι επιστήμονες καλούνται τώρα να λύσουν έναν άλλο γρίφο: Από την στιγμή που η κότα δημιουργήθηκε από ένα αβγό, το αβγό πως προέκυψε; Παρόλο που οι απόψεις των ερευνητών είναι διχασμένες, δυο θεωρίες συγκεντρώνουν τις περισσότερες πιθανότητες:

  1. Το πρώτο αβγό, από όπου προήλθε η κότα, εξελίχθηκε απευθείας από τους πρώτους πολυκύτταρους οργανισμούς μέσα από διαδικασίες που διήρκεσαν εκατομμύρια χρόνια.
  2. Το πρώτο αβγό αποτελεί μετάλλαξη των αβγών των δεινοσαύρων. Η εξέταση μιας απολιθωμένης φωλιάς δεινοσαύρων, ηλικίας 77 εκατομμυρίων ετών που περιείχε πέντε αβγά, έδειξε πως η μορφή της φωλιάς είναι παρόμοια με τη σημερινή που κατασκευάζουν τα πτηνά. Εξάλλου τα πτηνά εκτιμάται ότι εμφανίστηκαν στην Γη περίπου πριν από 70.000.000 χρόνια, περίοδο που υπολογίζεται ότι εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι.

Δεν ρώτησες αλλά…
Ποια είναι η άποψη της θρησκείας πάνω στο συγκεκριμένο θέμα;

Κι όμως ακόμα και αρκετές θρησκείες έχουν εκφράσει τη «γνώμη» τους πάνω στο εν λόγω ερώτημα: Στον Χριστιανισμό, και πιο συγκεκριμένα στο βιβλίο της Γένεσης, περιγράφεται με σαφήνεια πως ο Θεός έδωσε κατευθείαν την εντολή για να δημιουργηθούν και να πολλαπλασιαστούν τα πουλιά, χωρίς καμία αναφορά σε αυγά. Στις Ινδουιστικές γραφές μπορεί να μην αναφέρονται καθόλου σε «αυγά», αναφέρονται όμως στη μυθολογία τους σε ένα «κοσμικό αυγό», απ’ το οποίο προέρχεται το σύμπαν έτσι όπως το έχουν γνωρίσει οι άνθρωποι. Στο Bουδισμό βέβαια αλλά και σε άλλες θρησκείες όπως αυτές των Αζτέκων και των Μάγια, το παραπάνω ερώτημα δεν έχει καμία σημασία, αφού πιστεύουν πως ο χρόνος είναι κυκλικός, άρα η απάντηση είναι: Κανένα από τα δύο δεν έγινε πρώτο, ούτε το αυγό, ούτε η κότα.

Φωτογραφία: https://www.rawpixel.com/search/Chicken%20laying%20eggs%20chicken%20hen%20eggs?page=1&sort=curated&topic_group=_topics